Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Бала кезінде Абдұлла ибн Масғұд (Аллаһтың оған разылығы болсын!) Мекке қаласының маңындағы таулардың бірінде Құрайыш тайпасының көсемдерінің бірі қойларын бағатын, ал Абдұлла ибн Масғұдты танитын барлық адамдар оны ибн Умм Абд деп айтатын. Оның есімі Абдұлла, ал әкесінің есімі Масғұд болған.
| Абдуллаһ ибн Масғұд | |
| араб.: عبدالله بن مسعود | |
 | |
| Туған күні: | |
|---|---|
| Туған жері: | Мекке |
| Қайтыс болған уақыты: | |
| Қайтыс болған жері: | Мәдина, Әділ халифат |
| Ғылыми аясы: | Құран |
| Әкесі: | Масуд ибн Гафин |
| Анасы: | Зайнаб бинт Абу-Муавия |
| Ұлты: | Араб, Құрайыш тайпасы |
| Шайқастары: | Бәдр шайқасы |
| Атақты шәкірттері: | Хабиб ибн Сәбит |
Жастық шағында, жақын маңда өзін Пайғамбармын (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) деген адамның шыққаны жайлы хабарлар еститін. Бірақ әлі жас болғанның кейін бұл хабарға қатты мән бермейтін. Сондай – ақ құрайыштықтардың қарапайым өмірінен алыс болатын, себебі қой бағуға таңертен шығып, тек қараңғы болғанда үйіне қайтатын.
Бір күні алыс жақтан келе жатқан екі тұлғаны көреді. Олардың шаршағандары және шөлдегендері анық білінетін. Абдұлла ибн Масғұдтын (Аллаһтың оған разылығы болсын!) жаңына жақындап, онымен сәлемдесіп, өздерінің шөлдерін басу үшін ешкіні сауып беруін сұрайды.
“Бұл қойлар мен ешкілер менің иелігімде болмағандықтан сіздердің айтқандарыныздай істей алмаймын” – деп Абдұлла (Аллаһтың оған разылығы болсын!) жауап береді. Естіген жауапты құптап, оған қарсы келмеді.
Кейіннен арасындағы бір ер кісі сауылмаған жас ешкіні көрсетуін сұрайды. Абдұлла (Аллаһтың оған разылығы болсын!) өзінің жаңында тұрған ешкіге нұсқайды. Сұрақ қойған кісі ешкінің жаңына келіп, желінің сипап, Аллаһты мадақтай бастайды. “Қай кезден бері жас ешкілер сүт бере бастаған” – деп таңқалып Абдұлла тұрып қалады. Кейіннен ешкінің желіні ісіп, сүтті молынан бере бастайды. Ал аталмыш кісілердің екіншісі желіннің астына ыдысты қояды. Кейіннің екі кісі де, Абдұлла да сүтке тойып алады.
Шөлдерін қаңдырғаннан кейін, ешкіні ғажайып түрде сауған адам желінге “Қысыл!” дегенде, желін бұрынғы қалпына келеді. Кейінніе жас бала олардың айтқан сөздеріне оны да үйретуді сұрайды. Жауап ретінде “Сен бұл сөздерге үйретілгенсін!” дегенді естиді.
Сол кезде жолы болған кісі Аллаһтың Елшісі (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) болған, ал оның жаңында (Аллаһтың оған разылығы болсын!) болған. Сол күні құрайыштықтардан көп қысым көргендіктен, олар тау маңында жүрген болатын. Пайғамбарымызға (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) және Абу Бакрге (Аллаһтың оған разылығы болсын!) Абдұлла қатты ұнайды. Олар Абдұлладан (Аллаһтың оған разылығы болсын!) жақсылық пен берілгендікті көріп, қуанады. Көп уақыт ұзамай Абдұлла ибн Масғұд (Аллаһтың оған разылығы болсын!) Ислам дінің қабылдап, Пайғамбарымыздың (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) жыңындақызметке тұруды сұрайды. Аллаһтың елшісі (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) оны алады. Кейіннен Абдұлла ибн Масғұд (Аллаһтың оған разылығы болсын!) жануарларды бағуды қойып, Аллаһтың Елшісіне (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) қызмет етуді бастайды. Адамның көлеңкесіндей, Абдұлла ибн Масғұд Пайғамбарымыздан (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) айырылмас сапарларда да, үйінде де жаңында жүреді.
Абдұлланың Пайғамбарымызға (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) жақындығы
Пайғамбарымыз ұйықтаған кезінде, Абдұлла оның (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) рұқсаты бойынша оятатын, аяқ – киімді Пайғамбарымыз (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) далаға шыққанда кигізетін және құлшылық жасайтын кезінде бөлменің есігін ашатын.
| « | «Абдұлла ибн Масғұд (Аллаһтың оған разылығы болсын!) аяқ – киімді Пайғамбарымызға (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) кигізетін, кейіннен асатаяқпен Оның (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) алдында жүретін, және жиынға келгенде, Пайғамбарымыздың (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) аяқ – киімін шешіп, қолындағы асатаяқты беретін. Себебі Аллаһ Елшісі (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) бөлмеге Аллаһқа құлшылық қылу үшін асатаяқпен кіретін» деген хадис жеткен.
| » |
Пайғамбарымыз (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) Абдұллаға өз үйіне кез – келген уақытта кіруді және құпия болған хабарларды естуге рұқсат берген. Адамдар уақыт өте Абдұлланы (Аллаһтың оған разылығы болсын!) «Пайғамбарымыздың (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) құпияларын сақтаушы» деген есім қойған. Ол (Аллаһтың оған разылығы болсын!) Пайғамбарымыздың (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) үйінде тәрбие алған, Пайғамбарымыздың нұсқауларын тындаған, барлық істе оның (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) ізінен ерген. Абдұлла жайлы «Ол ең жақын, мінезі мен түсінігі бойынша Пайғамбарымызға (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) ұқсас» делінген.
| « | «Мен және менің ағам келдік. Абдұлла ибн Масғұд жөні бойынша аз уақыт сонда болдық. Сондай – ақ Ол және Оның анасын Пайғамбарымыздың (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) отбасынан деп ойладық. Себебі Ол Пайғамбарымыздың (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) үйінде көп болатын» деп Абу Мұса айтқан. (Бухари, Мүслім).
| » |
Абдұлланың білімі мен тақуалығы
Абдұлла ибн Масғұд (Аллаһтың оған разылығы болсын!) Құранды оқуды Пайғамбарымыздан (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) үйренген. Сондай – ақ, сахабалар арасында Құранды ең үздік оқитын, оның мән – мағынасын ең дұрыс түсінетін және Шариғат заңдарын ең жақсы білетін болған. Бұған дәлел Омар ибн Хатабпен (Аллаһтың оған разылығы болсын!) болған оқиға бола алады.
Омар ибн Хатаб (Аллаһтың оған разылығы болсын!) Арафат тауында тұрған кезде, оның жанына бір кісі келіп, «Ей мүміндердің басшысы, Мен Куфадан өзімнін орныма Құранды ойында қалғаны бойынша көшіріп жатқан адамды қалдырып келдім» - дейді. Бұл сөзге Омар ибн Хатаб (Аллаһтың оған разылығы болсын!) қатты ашуланып, «Қайғы болды саған, кім ол адам?» - деп сұрайды. «Ол Абдұлла ибн Масғұд (Аллаһтың оған разылығы болсын!)» деп жауап береді. Сонда Омар ибн Хатаб «Қайғы болды саған, Аллаһпен ант етейін, Құранды одан басқа жақсы білген адамды білмеймін, және мен ол жайлы айтып беремін саған» - деп жауап береді.
Омар (Аллаһтың оған разылығы болсын!) айтқан:
Кештердің бірінде пайғамбарымыз (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) Абу Бакрда болған. Мен де олардың арасында болдым, және біз мұсылмандардың істері жайлы сөйлестік. Кейіннен Пайғамбарымыз (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) екеуіміз мешітке аттандық. Онда намаз оқып жатқан бір кісі болды, бірақ біз оны танымадық. Пайғамбарымыз (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) сол адамды тыңдай бастады. Кейіннен Ол (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) «Кімді Құранды дәл Оның түскені бойынша оқу сүйсіндірсе, Умм Абд оқығаны бойынша оқысын» - деп айтқан. Кейіннен Ол отырып, дұға ете бастағанда, пайғамбарымыз (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) «Сұра – сен де аласын! Сұра – сен де аласын» деп айта бастады.
Сол кезде мен іштей “Аллаһпен ант етейін, ертен Абдұллаға барып, Пайғамбарымыздың (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) Оның оқыған намазын үлгі еткенін айтамын” – дедім. Ертенгісі таңертен оны қуандыру үшін келгенімде, Абу Бакрдың менен бұрын айтқанын білдім.
Аллаһпен ант етейін, әр – бір жақсы амалда мен Абу Бакрды оза алмайтын едім, және ол мені әрдайым озатын.
Аллаһтың кітабын білу жайлы “Аллаһпен ант етейін, Аллаһтың кітабындағы кез – келген аяттын қай кезде және қай жерде түскені жайлы менен жақсы білетін адам жоқ. Егер менен жақсы білетін адамың бар екенің білгенімде, оның қай жерде болғанына қарамастан, мен оған барушы едім” – деп Абдұлла айтқан болатын.
Абдұлла (Аллаһтың оған разылығы болсын!) бұлай айтуы асыра сілтеушілік емес еді. Бір кезде Омар жол бойында керуенді көреді, бірақ адам беттерін танымай қалатындай қараңғы болатын.
Сол керуенде Абдұлла ибн Масғұд болатын (Аллаһтың оған разылығы болсын!). Омар (Аллаһтың оған разылығы болсын!) өзінің адамдарының біріне келесідей сұрақтарды қоюды нұсқады – ал сол сұрақтарға Абдұлла ибн Масғұд (Аллаһтың оған разылығы болсын!) жауап беріп отырды.
- Қай жердернсіздер?
- Бетпақдаланың шеткі жағынан
- Қай жаққа сапар шегіп бара жатырсыздар?
- Ескі үйге (байту ‘атик)
Омар (Аллаһтың оған разылығы болсын!) «Олардың арасында ғалым ада бар» - деді. Кейіннен Ол келесі сұрақтарды қоюды бұйырды – ал оған жауапты Абдұлла Құраннан аяттарымен қайтарып отырды.
- Құранда ең ұлысы не?
- «Аллаһ – Одан басқа еш тәңір жоқ. Ол тірі, толық меңгеріп тұрушы, Ол қалғымайды да ұйықтамайды. Көктердегі және жердегі нәрселер Оған тән» (Бақара сүресі, 255 аят).
- «Негізінде Алла әділетті, игілікті және ағайынға қарайласуды бұйырады. Және де арсыздықтан, қарсылықтан әм зорекерліктен тыяды. Сендерге насихат береді. Әрине түсінерсіңдер» (Нахыл сүресі, 90 аят).
- Құранда толық қамтушы не?
- «Сонда кім тозаңның түйірінің салмағындай жақсылық істеген болса, ол оны көреді. Ал және кім тозаңның түйірінің салмағындай жамандық істесе, оны көреді» (Зілзәлә сүресі, 7, 8 аят).
- Құранда ең зілдісі не?
- (Әй мүшріктер!) «Не сендердің ойларыңша, не Кітап иелерінің ойларынша да емес. Кім бір жаман іс қылса, сол себепті жазаланады. Ол үшін Алладан өзге ие де жәрдемші де таба алмайды» (Ниса сүресі, 123 аят).
- «Әй өздеріне зиян қылған құлдарым! Алланың рахметінен күдер үзбеңдер. Алла біртұтас күнәларды жарылқайды. Өйткені Ол тым жарылқаушы, төтенше мейірімді» (Зүмәр сүресі, 53 аят).
Кейіннен Омар өзіннін адамына олардың араларында Абдұлла ибн Масғұд бар ма екенің сұрауды бұйырды. Ал адамдар Оған келесідей жауап берді: «Аллаһпен ант етеміз – бар!».
Абдұлла оларға алғаш Пайғамбарымыздан (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) он аят үйренгенімізден кейін, келесі он аятқа алғашқы он аятты толық меңгеріп бітпегенімізше көшпегенін айтты.
Ұбайдұлланың (Аллаһтың оған разылығы болсын!) ағасы «Барлық адамдар ұйықтағанда, Абдұлла тұратын, және оның жылағанының дауысы аранын дауысына ұқсас болатын» - деп айтқан.
Зайд ибн Вахб (Аллаһтың оған разылығы болсын!) «Мен өзімің көзіммен Абдұлланың көзіннін астында оның жылағанынан кейін қалған қара сызықтарды көрдім» - деген.
Бір күні Абу Мұсаға белгілі парыздар жайлы пәтуа беруді сұрағанда, ол қателескен, кейіннен оны Абдұлла ибн Масғұд түзеген. Сосын Абу Мұса «Менен Абдұлла ибн Масғұдтың тірі шағында ештене сұрамандар» дегені жайлы Аба Амр Шайбаний айтқан.
| « | «Пайғамбарымыздың сахабаларынан білім жайлы сұрағанда, аталмыш білім алты адамда табылған. Олар: Әли, Омар, Абдұлла, Зәйд, Абу ад – Дарда және Ұбай болған. Кейіннен алтауынан сұрағанда, екеуінен табылған. Олар: Әли және Абдұлла (Аллаһтың оған разылығы болсын!)»
| » |
Хабиб ибн Сәбит Абдұлла ибн Масғұдтын «Егер де сендер менін білгенімді білгендерінде – өздіріннің бастарына құм себуші едіндер» дегенін айтқан.
Омардың (Аллаһтың оған разылығы болсын!) Куфаға жіберген хаты:
«Мен сендерге басшы қылып – Аммарды (Аллаһтың оған разылығы болсын!), ал ибн Масғұдты – ұстаз ретінде жіберудемін. Олар Пайғамбарымыздың (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) мәртебелі сахабаларының бірі. Сондай – ақ Олар Бадр шайқасына қатысқандар. Оларға құлақ асындар, айтқандарына еріндер және Абдұллаға (Аллаһтың оған разылығы болсын!) өздеріне көрсеткен құрметтен көбірегін көрсетіндер!»
Абдұлланың құлшылығы
| « | Зарадан (Аллаһтың оған разылығы болсын!) Абдұлланың әр дүйсенбі және бейсенбі күндері ораза ұстағаны жайлы хабарлар жеткен.
| » |
Шайқастарға қатысуы
| « | Ибн Аббас (Аллаһтың оған разылығы болсын!) айтқан: «Ұхұд соғысында Пайғамбарымызбен (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) төрт сахабадан басқа ешкім қалмады, олардың арасында Абдұлла ибн Масғұд болды».
| » |
| « | Абдұлла ибн Масғұдтың «Мен Абу Жәһілге дейін барып, оны жеңдім, кейіннен мен «Ей Аллаһтың жауы, сені кеміткен Аллаһқа мадақ! деп айттым» дегені Абу Ұбайдадан жеткен.
| » |
Құранды Пайғамбарымыздан кейін (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) бірінші болып дауыстап оқыған адам
| « | Абдұлла айтқан: «бір кезде Пайғамбарымыз (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) менен Құранды оқып беруімді сұрады. Мен «саған түскенді мен оқимынба? деп сұрадым. – Ол (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) иә, басқадан естігім келеді деп жауап берді. Мен «ан – Ниса» сүресін оқыдым.Пайғамбарымыздың (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) жасқа толып, келесідей айтқан: «Кімді Құранды дәл Оның түскені бойынша оқу сүйсіндірсе, Ибн Умм Абд оқығаны бойынша оқысын» деген.
| » |
Абдұлла ибн Масғұд (Аллаһтың оған разылығы болсын!) тек Құранды оқушы ғана емес, сондай – ақ ержүрек, батыл адам болған.
Бір кезде меккеде Пайғамбарымыздың (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) сахабалары жиналған, ол кезде олар әлі аз және әлсіз болатын. Олар: «Аллаһпен ант етеміз, құрайыштықтар бір рет те Құранның дыбысталып оқылғаның естімеген. Кім Құранды дыбыстап оқиды?» деп сұрағанда, Абдұлла ибн Масғұд (Аллаһтың оған разылығы болсын!) «Оны мен Оларға оқып беремін» деген. Олар ибн Масғұдқа: «Біз саған құрайыштықтардың зиян келтірулерінен қорқамыз, және біз айтылған істі жасайтын адамды құрайыштықтардың зиянынан құтқаратын халықтың болуын қалаймыз» деген. Сонда Абдұлла: «Маған бұны істеуге рұқсат беріндер, Аллаһ мені қорғайды» деген.
Келесі күні таңертен Абдұлла (Аллаһтың оған разылығы болсын!) Ыбырайымның мақамына келеді, ал сол кезде құрайыштықтар Қағбаның жаң – жағында отырады. Ол тұрып, Құранның аяттарын оқи бастайды. Құрайыштықтар мұқият тыңдап, кейіннен Умм Абдтың не оқып жатқаның сұрай бастайды. «Қайғы болды оған, Ол Мұхаммедке (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) түскенді оқып жатыр» дейді араларындағылар. Олар орындарынан тұрып, ибн Масғұдты бетінен ұра бастайды. Мүмкіншілігі келгенше Құранды оқи берген Абдұлла, уақыт өте үстінің барлық жері қан болған кейпінде сахабалардың жаңдарына келеді. Олар: «Біз осыдан қорыққан едік» - деп жауап береді. «Аллаһпен ант етейін, Аллаһтың жаулары бұл күнге дейін менін көзімде бұндай төмен түспеген болатын, егер қаласандар, ертен тағы да барамын» дейді Абдұлла. Сахабалар: «Жоқ! Сенен жеткілікті. Расында сен олардың жек көретіндерін оқыдын» - дейді.
Пайғамбарымыздың (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) Абдұллаға деген махаббаты
| « | «Бір кезде Пайғамбарымыз (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) Абдұллаға ағашқа шығып, бір затты алып келуді бұйырды. Сахабалар Абдұлланың жіліншігіне қарап, күле бастады. Аллаһтың Елшісі (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) «Олар не үшін күліп жатыр? Абдұлланың бір аяғы Қиямет күнінде Ұхұд тауынан да ауыр тартады» деп айтқан» дейді Әли (Аллаһтың оған разылығы болсын!).
| » |
| « | Хайсама айтқан: «Мен Абдұлла ибн Амрдың (Аллаһтың оған разылығы болсын!) жаңында болдым, ол Абдұлла ибн Масғұдты есіне алып, «Менің махаббатым Пайғамбарымыздың айтқанынан кейін тоқтай алмай жатыр: «Құранды оқуды келесі төртеуінен үйреніндер. Олар: Абдұлла ибн Масғұд, Ұбай ибн Қағб, Муғаз ибн Жәбәл және Сәлім Мавлә Абу Хұзайф».
| » |
Абдұлланың мұрасы
| « | Әмір ибн Абдұлла Зүбайырдан (Аллаһтың оларға разылығы болсын!) Абдұлла ибн Масғұд мұра қалдыруда келесідей жазған: «Мен Зүбайыр ибн Аввамға және оның ұлы Абдұлла ибн Зүбайырға өзімнің мүлігімді менен кейін бөлуді және менің қыздарым олардың рұқсатынсыз күйеуге шықпайтындарын, сондай – ақ Зүбайырдың маған жаңаза намазын оқуына мұра қылып қалдырамын» деген.
| » |
Абдұлланың өлімі
Абдұлла мбн Масғұд басшы болған Османның (Аллаһтың оған разылығы болсын!) кезіне дейін өмір сүрді. Ол қатты сырқаттанған кезінде, Осман оның қалын білу үшін келген болатын.
Ол Абдұлладан сұрады:
- Cен неге наразылық білдіресін?
- Өзімнің күнәларыма
- Сен нені қалайсын?
- Аллаһтың мейірімін
- Мен саған сенің бұрыннан бас тартқанынды төлетуді бұйырамын.
- Бұнын маған еш керегі жоқ
- Дегенмен ол сенің қыздарына қалады!
- Сен менің қыздарым кедей болып қалуларынан қорқасын ба?
- Мен оларға әр – бір түні «аль – Уақи» сүресін оқуды бұйырдым.
Мен Пайғамбарымыздың (Аллаһтың оған салауаттары мен сәлемі болсын!) «Кім де кім әр – бір түні «аль – Уақи» сүресін оқыса, оған ешқашан кедейлік түспейді» дегенін естідім – дейді.
Хижра жыл санауы бойынша 32 жылдың түні келген кезінде, Аллаһты еске алу сөздерімен, Абдұлла Ол дүниеге аттанды. Оның (Аллаһтың оларға разылығы болсын!) өлімінен кейін, Зүбайыр Османға келіп, «Абдұлланың үлесін маған бер, расында оның отбасы оларға мұқтаж» дейді. Сонда Осман (Аллаһтың оларға разылығы болсын!) он бес мың динар береді.
Дереккөздер
- [1]
- [2]
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bala kezinde Abdulla ibn Masgud Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Mekke kalasynyn manyndagy taulardyn birinde Қurajysh tajpasynyn kosemderinin biri kojlaryn bagatyn al Abdulla ibn Masgudty tanityn barlyk adamdar ony ibn Umm Abd dep ajtatyn Onyn esimi Abdulla al әkesinin esimi Masgud bolgan Abdullaһ ibn Masgudarab عبدالله بن مسعود Tugan kүni 594 0594 Tugan zheri MekkeҚajtys bolgan uakyty 650 0650 Қajtys bolgan zheri Mәdina Әdil halifatҒylymi ayasy ҚuranӘkesi Masud ibn GafinAnasy Zajnab bint Abu MuaviyaҰlty Arab Қurajysh tajpasyShajkastary Bәdr shajkasyAtakty shәkirtteri Habib ibn Sәbit Zhastyk shagynda zhakyn manda ozin Pajgambarmyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn degen adamnyn shykkany zhajly habarlar estitin Birak әli zhas bolgannyn kejin bul habarga katty mәn bermejtin Sondaj ak kurajyshtyktardyn karapajym omirinen alys bolatyn sebebi koj baguga tanerten shygyp tek karangy bolganda үjine kajtatyn Bir kүni alys zhaktan kele zhatkan eki tulgany koredi Olardyn sharshagandary zhәne sholdegenderi anyk bilinetin Abdulla ibn Masgudtyn Allaһtyn ogan razylygy bolsyn zhanyna zhakyndap onymen sәlemdesip ozderinin sholderin basu үshin eshkini sauyp beruin surajdy Bul kojlar men eshkiler menin ieligimde bolmagandyktan sizderdin ajtkandarynyzdaj istej almajmyn dep Abdulla Allaһtyn ogan razylygy bolsyn zhauap beredi Estigen zhauapty kuptap ogan karsy kelmedi Kejinnen arasyndagy bir er kisi sauylmagan zhas eshkini korsetuin surajdy Abdulla Allaһtyn ogan razylygy bolsyn ozinin zhanynda turgan eshkige nuskajdy Surak kojgan kisi eshkinin zhanyna kelip zhelinin sipap Allaһty madaktaj bastajdy Қaj kezden beri zhas eshkiler sүt bere bastagan dep tankalyp Abdulla turyp kalady Kejinnen eshkinin zhelini isip sүtti molynan bere bastajdy Al atalmysh kisilerdin ekinshisi zhelinnin astyna ydysty koyady Kejinnin eki kisi de Abdulla da sүtke tojyp alady Sholderin kandyrgannan kejin eshkini gazhajyp tүrde saugan adam zhelinge Қysyl degende zhelin buryngy kalpyna keledi Kejinnie zhas bala olardyn ajtkan sozderine ony da үjretudi surajdy Zhauap retinde Sen bul sozderge үjretilgensin degendi estidi Sol kezde zholy bolgan kisi Allaһtyn Elshisi Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn bolgan al onyn zhanynda Allaһtyn ogan razylygy bolsyn bolgan Sol kүni kurajyshtyktardan kop kysym korgendikten olar tau manynda zhүrgen bolatyn Pajgambarymyzga Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn zhәne Abu Bakrge Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Abdulla katty unajdy Olar Abdulladan Allaһtyn ogan razylygy bolsyn zhaksylyk pen berilgendikti korip kuanady Kop uakyt uzamaj Abdulla ibn Masgud Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Islam dinin kabyldap Pajgambarymyzdyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn zhynyndakyzmetke turudy surajdy Allaһtyn elshisi Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn ony alady Kejinnen Abdulla ibn Masgud Allaһtyn ogan razylygy bolsyn zhanuarlardy bagudy kojyp Allaһtyn Elshisine Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn kyzmet etudi bastajdy Adamnyn kolenkesindej Abdulla ibn Masgud Pajgambarymyzdan Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn ajyrylmas saparlarda da үjinde de zhanynda zhүredi Abdullanyn Pajgambarymyzga Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn zhakyndygyPajgambarymyz ujyktagan kezinde Abdulla onyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn ruksaty bojynsha oyatatyn ayak kiimdi Pajgambarymyz Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn dalaga shykkanda kigizetin zhәne kulshylyk zhasajtyn kezinde bolmenin esigin ashatyn Abdulla ibn Masgud Allaһtyn ogan razylygy bolsyn ayak kiimdi Pajgambarymyzga Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn kigizetin kejinnen asatayakpen Onyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn aldynda zhүretin zhәne zhiynga kelgende Pajgambarymyzdyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn ayak kiimin sheship kolyndagy asatayakty beretin Sebebi Allaһ Elshisi Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn bolmege Allaһka kulshylyk kylu үshin asatayakpen kiretin degen hadis zhetken Pajgambarymyz Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn Abdullaga oz үjine kez kelgen uakytta kirudi zhәne kupiya bolgan habarlardy estuge ruksat bergen Adamdar uakyt ote Abdullany Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Pajgambarymyzdyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn kupiyalaryn saktaushy degen esim kojgan Ol Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Pajgambarymyzdyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn үjinde tәrbie algan Pajgambarymyzdyn nuskaularyn tyndagan barlyk iste onyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn izinen ergen Abdulla zhajly Ol en zhakyn minezi men tүsinigi bojynsha Pajgambarymyzga Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn uksas delingen Men zhәne menin agam keldik Abdulla ibn Masgud zhoni bojynsha az uakyt sonda boldyk Sondaj ak Ol zhәne Onyn anasyn Pajgambarymyzdyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn otbasynan dep ojladyk Sebebi Ol Pajgambarymyzdyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn үjinde kop bolatyn dep Abu Musa ajtkan Buhari Mүslim Abdullanyn bilimi men takualygyAbdulla ibn Masgud Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Қurandy okudy Pajgambarymyzdan Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn үjrengen Sondaj ak sahabalar arasynda Қurandy en үzdik okityn onyn mәn magynasyn en durys tүsinetin zhәne Sharigat zandaryn en zhaksy biletin bolgan Bugan dәlel Omar ibn Hatabpen Allaһtyn ogan razylygy bolsyn bolgan okiga bola alady Omar ibn Hatab Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Arafat tauynda turgan kezde onyn zhanyna bir kisi kelip Ej mүminderdin basshysy Men Kufadan ozimnin ornyma Қurandy ojynda kalgany bojynsha koshirip zhatkan adamdy kaldyryp keldim dejdi Bul sozge Omar ibn Hatab Allaһtyn ogan razylygy bolsyn katty ashulanyp Қajgy boldy sagan kim ol adam dep surajdy Ol Abdulla ibn Masgud Allaһtyn ogan razylygy bolsyn dep zhauap beredi Sonda Omar ibn Hatab Қajgy boldy sagan Allaһpen ant etejin Қurandy odan baska zhaksy bilgen adamdy bilmejmin zhәne men ol zhajly ajtyp beremin sagan dep zhauap beredi Omar Allaһtyn ogan razylygy bolsyn ajtkan Keshterdin birinde pajgambarymyz Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn Abu Bakrda bolgan Men de olardyn arasynda boldym zhәne biz musylmandardyn isteri zhajly sojlestik Kejinnen Pajgambarymyz Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn ekeuimiz meshitke attandyk Onda namaz okyp zhatkan bir kisi boldy birak biz ony tanymadyk Pajgambarymyz Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn sol adamdy tyndaj bastady Kejinnen Ol Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn Kimdi Қurandy dәl Onyn tүskeni bojynsha oku sүjsindirse Umm Abd okygany bojynsha okysyn dep ajtkan Kejinnen Ol otyryp duga ete bastaganda pajgambarymyz Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn Sura sen de alasyn Sura sen de alasyn dep ajta bastady Sol kezde men ishtej Allaһpen ant etejin erten Abdullaga baryp Pajgambarymyzdyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn Onyn okygan namazyn үlgi etkenin ajtamyn dedim Ertengisi tanerten ony kuandyru үshin kelgenimde Abu Bakrdyn menen buryn ajtkanyn bildim Allaһpen ant etejin әr bir zhaksy amalda men Abu Bakrdy oza almajtyn edim zhәne ol meni әrdajym ozatyn Allaһtyn kitabyn bilu zhajly Allaһpen ant etejin Allaһtyn kitabyndagy kez kelgen ayattyn kaj kezde zhәne kaj zherde tүskeni zhajly menen zhaksy biletin adam zhok Eger menen zhaksy biletin adamyn bar ekenin bilgenimde onyn kaj zherde bolganyna karamastan men ogan barushy edim dep Abdulla ajtkan bolatyn Abdulla Allaһtyn ogan razylygy bolsyn bulaj ajtuy asyra silteushilik emes edi Bir kezde Omar zhol bojynda keruendi koredi birak adam betterin tanymaj kalatyndaj karangy bolatyn Sol keruende Abdulla ibn Masgud bolatyn Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Omar Allaһtyn ogan razylygy bolsyn ozinin adamdarynyn birine kelesidej suraktardy koyudy nuskady al sol suraktarga Abdulla ibn Masgud Allaһtyn ogan razylygy bolsyn zhauap berip otyrdy Қaj zherdernsizder Betpakdalanyn shetki zhagynan Қaj zhakka sapar shegip bara zhatyrsyzdar Eski үjge bajtu atik Omar Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Olardyn arasynda galym ada bar dedi Kejinnen Ol kelesi suraktardy koyudy bujyrdy al ogan zhauapty Abdulla Қurannan ayattarymen kajtaryp otyrdy Қuranda en ulysy ne Allaһ Odan baska esh tәnir zhok Ol tiri tolyk mengerip turushy Ol kalgymajdy da ujyktamajdy Kokterdegi zhәne zherdegi nәrseler Ogan tәn Bakara sүresi 255 ayat Negizinde Alla әdiletti igilikti zhәne agajynga karajlasudy bujyrady Zhәne de arsyzdyktan karsylyktan әm zorekerlikten tyyady Senderge nasihat beredi Әrine tүsinersinder Nahyl sүresi 90 ayat Қuranda tolyk kamtushy ne Sonda kim tozannyn tүjirinin salmagyndaj zhaksylyk istegen bolsa ol ony koredi Al zhәne kim tozannyn tүjirinin salmagyndaj zhamandyk istese ony koredi Zilzәlә sүresi 7 8 ayat Қuranda en zildisi ne Әj mүshrikter Ne senderdin ojlarynsha ne Kitap ielerinin ojlarynsha da emes Kim bir zhaman is kylsa sol sebepti zhazalanady Ol үshin Alladan ozge ie de zhәrdemshi de taba almajdy Nisa sүresi 123 ayat Әj ozderine ziyan kylgan kuldarym Allanyn rahmetinen kүder үzbender Alla birtutas kүnәlardy zharylkajdy Өjtkeni Ol tym zharylkaushy totenshe mejirimdi Zүmәr sүresi 53 ayat Kejinnen Omar ozinnin adamyna olardyn aralarynda Abdulla ibn Masgud bar ma ekenin suraudy bujyrdy Al adamdar Ogan kelesidej zhauap berdi Allaһpen ant etemiz bar Abdulla olarga algash Pajgambarymyzdan Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn on ayat үjrengenimizden kejin kelesi on ayatka algashky on ayatty tolyk mengerip bitpegenimizshe koshpegenin ajtty Ұbajdullanyn Allaһtyn ogan razylygy bolsyn agasy Barlyk adamdar ujyktaganda Abdulla turatyn zhәne onyn zhylaganynyn dauysy aranyn dauysyna uksas bolatyn dep ajtkan Zajd ibn Vahb Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Men ozimin kozimmen Abdullanyn kozinnin astynda onyn zhylaganynan kejin kalgan kara syzyktardy kordim degen Bir kүni Abu Musaga belgili paryzdar zhajly pәtua berudi suraganda ol katelesken kejinnen ony Abdulla ibn Masgud tүzegen Sosyn Abu Musa Menen Abdulla ibn Masgudtyn tiri shagynda eshtene suramandar degeni zhajly Aba Amr Shajbanij ajtkan Pajgambarymyzdyn sahabalarynan bilim zhajly suraganda atalmysh bilim alty adamda tabylgan Olar Әli Omar Abdulla Zәjd Abu ad Darda zhәne Ұbaj bolgan Kejinnen altauynan suraganda ekeuinen tabylgan Olar Әli zhәne Abdulla Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Habib ibn Sәbit Abdulla ibn Masgudtyn Eger de sender menin bilgenimdi bilgenderinde ozdirinnin bastaryna kum sebushi edinder degenin ajtkan Omardyn Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Kufaga zhibergen haty Men senderge basshy kylyp Ammardy Allaһtyn ogan razylygy bolsyn al ibn Masgudty ustaz retinde zhiberudemin Olar Pajgambarymyzdyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn mәrtebeli sahabalarynyn biri Sondaj ak Olar Badr shajkasyna katyskandar Olarga kulak asyndar ajtkandaryna erinder zhәne Abdullaga Allaһtyn ogan razylygy bolsyn ozderine korsetken kurmetten kobiregin korsetinder Abdullanyn kulshylygy Zaradan Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Abdullanyn әr dүjsenbi zhәne bejsenbi kүnderi oraza ustagany zhajly habarlar zhetken Shajkastarga katysuy Ibn Abbas Allaһtyn ogan razylygy bolsyn ajtkan Ұhud sogysynda Pajgambarymyzben Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn tort sahabadan baska eshkim kalmady olardyn arasynda Abdulla ibn Masgud boldy Abdulla ibn Masgudtyn Men Abu Zhәһilge dejin baryp ony zhendim kejinnen men Ej Allaһtyn zhauy seni kemitken Allaһka madak dep ajttym degeni Abu Ұbajdadan zhetken Қurandy Pajgambarymyzdan kejin Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn birinshi bolyp dauystap okygan adam Abdulla ajtkan bir kezde Pajgambarymyz Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn menen Қurandy okyp beruimdi surady Men sagan tүskendi men okimynba dep suradym Ol Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn iә baskadan estigim keledi dep zhauap berdi Men an Nisa sүresin okydym Pajgambarymyzdyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn zhaska tolyp kelesidej ajtkan Kimdi Қurandy dәl Onyn tүskeni bojynsha oku sүjsindirse Ibn Umm Abd okygany bojynsha okysyn degen Abdulla ibn Masgud Allaһtyn ogan razylygy bolsyn tek Қurandy okushy gana emes sondaj ak erzhүrek batyl adam bolgan Bir kezde mekkede Pajgambarymyzdyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn sahabalary zhinalgan ol kezde olar әli az zhәne әlsiz bolatyn Olar Allaһpen ant etemiz kurajyshtyktar bir ret te Қurannyn dybystalyp okylganyn estimegen Kim Қurandy dybystap okidy dep suraganda Abdulla ibn Masgud Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Ony men Olarga okyp beremin degen Olar ibn Masgudka Biz sagan kurajyshtyktardyn ziyan keltirulerinen korkamyz zhәne biz ajtylgan isti zhasajtyn adamdy kurajyshtyktardyn ziyanynan kutkaratyn halyktyn boluyn kalajmyz degen Sonda Abdulla Magan buny isteuge ruksat berinder Allaһ meni korgajdy degen Kelesi kүni tanerten Abdulla Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Ybyrajymnyn makamyna keledi al sol kezde kurajyshtyktar Қagbanyn zhan zhagynda otyrady Ol turyp Қurannyn ayattaryn oki bastajdy Қurajyshtyktar mukiyat tyndap kejinnen Umm Abdtyn ne okyp zhatkanyn suraj bastajdy Қajgy boldy ogan Ol Muhammedke Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn tүskendi okyp zhatyr dejdi aralaryndagylar Olar oryndarynan turyp ibn Masgudty betinen ura bastajdy Mүmkinshiligi kelgenshe Қurandy oki bergen Abdulla uakyt ote үstinin barlyk zheri kan bolgan kejpinde sahabalardyn zhandaryna keledi Olar Biz osydan korykkan edik dep zhauap beredi Allaһpen ant etejin Allaһtyn zhaulary bul kүnge dejin menin kozimde bundaj tomen tүspegen bolatyn eger kalasandar erten tagy da baramyn dejdi Abdulla Sahabalar Zhok Senen zhetkilikti Rasynda sen olardyn zhek koretinderin okydyn dejdi Pajgambarymyzdyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn Abdullaga degen mahabbaty Bir kezde Pajgambarymyz Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn Abdullaga agashka shygyp bir zatty alyp keludi bujyrdy Sahabalar Abdullanyn zhilinshigine karap kүle bastady Allaһtyn Elshisi Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn Olar ne үshin kүlip zhatyr Abdullanyn bir ayagy Қiyamet kүninde Ұhud tauynan da auyr tartady dep ajtkan dejdi Әli Allaһtyn ogan razylygy bolsyn Hajsama ajtkan Men Abdulla ibn Amrdyn Allaһtyn ogan razylygy bolsyn zhanynda boldym ol Abdulla ibn Masgudty esine alyp Menin mahabbatym Pajgambarymyzdyn ajtkanynan kejin toktaj almaj zhatyr Қurandy okudy kelesi torteuinen үjreninder Olar Abdulla ibn Masgud Ұbaj ibn Қagb Mugaz ibn Zhәbәl zhәne Sәlim Mavlә Abu Huzajf Abdullanyn murasy Әmir ibn Abdulla Zүbajyrdan Allaһtyn olarga razylygy bolsyn Abdulla ibn Masgud mura kaldyruda kelesidej zhazgan Men Zүbajyr ibn Avvamga zhәne onyn uly Abdulla ibn Zүbajyrga ozimnin mүligimdi menen kejin boludi zhәne menin kyzdarym olardyn ruksatynsyz kүjeuge shykpajtyndaryn sondaj ak Zүbajyrdyn magan zhanaza namazyn okuyna mura kylyp kaldyramyn degen Abdullanyn olimiAbdulla mbn Masgud basshy bolgan Osmannyn Allaһtyn ogan razylygy bolsyn kezine dejin omir sүrdi Ol katty syrkattangan kezinde Osman onyn kalyn bilu үshin kelgen bolatyn Ol Abdulladan surady Cen nege narazylyk bildiresin Өzimnin kүnәlaryma Sen neni kalajsyn Allaһtyn mejirimin Men sagan senin burynnan bas tartkanyndy toletudi bujyramyn Bunyn magan esh keregi zhok Degenmen ol senin kyzdaryna kalady Sen menin kyzdarym kedej bolyp kalularynan korkasyn ba Men olarga әr bir tүni al Uaki sүresin okudy bujyrdym Men Pajgambarymyzdyn Allaһtyn ogan salauattary men sәlemi bolsyn Kim de kim әr bir tүni al Uaki sүresin okysa ogan eshkashan kedejlik tүspejdi degenin estidim dejdi Hizhra zhyl sanauy bojynsha 32 zhyldyn tүni kelgen kezinde Allaһty eske alu sozderimen Abdulla Ol dүniege attandy Onyn Allaһtyn olarga razylygy bolsyn oliminen kejin Zүbajyr Osmanga kelip Abdullanyn үlesin magan ber rasynda onyn otbasy olarga muktazh dejdi Sonda Osman Allaһtyn olarga razylygy bolsyn on bes myn dinar beredi Derekkozder 1 2